Czym jest sitodruk i do czego go używać?

2023-03-27

Trochę historii

Sitodruk – rzadziej nazywany również serigrafią – swoją historię najprawdopodobniej rozpoczął w Chinach, chociaż za twórców tej techniki najczęściej uznaje się Japończyków, którzy używali metod druku szablonowego do na przykład ozdabiania kimon.

Sitodruk wykonywało się wtedy w taki sposób, że na drewnianej ramie rozciągnięta była siatka z ludzkich, lub zwierzęcych włosów, na którą nanosiło się ręcznie wycięty, papierowy szablon przez który później przechodziła farba.

W Europie ta technika nie uzyskiwała popularności aż do późnego 18. w. kiedy to dostępność do jedwabiu z dalekiego wschodu była większa.

Prawdziwą popularność serigrafia osiągnęła w 20. wieku, kiedy technologie z nią związane zaczęły się rozwijać – coraz to nowsze środki pomagające w tworzeniu szablonów na sitach do sitodruku takie, jak film szelakowy, później zastąpiony przez film celulozowy.

W latach 60. ubiegłego wieku sitodruk został spopularyzowany również, jako technika artystyczna. Głównym i najbardziej znanym przedstawicielem tego jest Andy Warhol i jego portrety Marilyn Monroe.

Elementy potrzebne do sitodruku

Sito

Jak sama nazwa wskazuje do sitodruku potrzebne jest sito, to na nie nałożony jest szablon i przez nie przeciska się farbę, żeby uzyskać nadruk.

Składa się na nie siatka i rama, kiedyś robione z jedwabiu i drewna (stąd też angielska nazwa silkscreen), teraz najczęściej siatka jest z poliestru lub poliamidu, a rama aluminiowa, chociaż do domowego lub artystycznego użytku może być również drewniana. 

Przy doborze siatki należy pamiętać o takich jej własnościach, jak na przykład liczba włókien na cm, średnica włókien lub kolor siatki. W skrócie od liczby włókien na cm i koloru siatki będzie zależała jakość naszego nadruku, od średnicy włókien głównie wytrzymałość siatki.

Rakiel

Rakiel to kolejny kluczowy element niezbędny do wykonania sitodruku, za jego pomocą przenosimy farbę na nasz produkt przyciskając i przesuwając nim jednym zdecydowanym ruchem po siatce.

Rakle zbudowane są z dwóch części i jest to uchwyt i guma, zdarzają się również małe, całe plastikowe, ale zostańmy przy tych pierwszych.

Uchwyt najczęściej jest wykonany z metalu, ponieważ łatwo się go czyści i jest wytrzymały, ale jeśli chodzi o ręczne drukowanie sitodrukiem, to zdarzają się również drewniane uchwyty, które bywają przyjemniejsze dla ręki, ale za to łatwiej się brudzą.

Gumy różnią się oczywiście twardością i wymiarami, ale także kształtem i typem, mogą być gumy z końcówką płaską, lub w kształcie V, także gumy jednolite oraz “sandwiche”. 

Farby

To, że są potrzebne jest to dość oczywista sprawa, ale oczywistym nie jest już to, jakie konkretnie farby potrzebujemy. W sitodruku wykorzystuje się głównie tych kilka rodzajów farb:

Plastizole na dzień dzisiejszy najbardziej popularne ze względu na łatwość, z jaką się z nich korzysta. Farby te nie zasychają na sicie, ani w ogóle nie schną w temperaturze pokojowej, temperatura, na którą trzeba wystawić nadruk, żeby wysechł jest w okolicy 160ºC.

Oprócz tego farby bardzo dobrze oddają kolor i większość z nich nie jest szkodliwa dla środowiska.

Farby wodne są bardziej ekologiczne, ale niestety słabiej kryją powierzchnię i mogą zaschnąć na sicie w trakcie druku powodując związane z tym problemy, oprócz tego produkty z nadrukiem wykonanym farbami wodnymi należy prać w niższej temperaturze, niż z nadrukiem wykonanym farbami plastizolowymi.

Na szczęście naukowcy pracują, jak sprawić, żeby farby wodne nie odstawały od farb plastizolowych i można było drukować w 100% ekologicznie i dostarczyć klientowi świetny jakościowo towar.

Farby rozpuszczalnikowe stosuje się do druku na materiałach śliskich lub narażonych na duże użycie, na przykład parasole, kurtki, różne sportowe tekstylia.

Farby UV głównie charakteryzują tym, że nie stwardnieją dopóki nie zostaną potraktowane promieniami UV o odpowiedniej długości fali.

Emulsja światłoczuła

I ostatecznie część, bez której nie ma naszego szablonu – emulsja światłoczuła – jest to emulsja, którą nakłada się na sito, suszy, po czym nakłada się nasz szablon i naświetla. 

Miejsca, które zostały naświetlone są utwardzone, miejsca nie naświetlone wypłukujemy i to przez nie będzie przechodzić farba.

Inne

Oprócz wcześniej wymienionych narzędzi potrzebne również są różne inne środki zależnie od zapotrzebowania:

Zastosowanie

Sitodruk można skutecznie stosować na wielu różnych powierzchniach, produkty wykonywane tą techniką to:

Plusy i minusy sitodruku

Minusy

Plusy

Podsumowanie

Jeśli potrzebujesz nadruków na swoich produktach, lub tych podanych w naszej ofercie i myślałeś o sitodruku, to teraz będziesz mógł zweryfikować, czy do twojego zamówienia nadaje się ta metoda, czy trzeba będzie pomyśleć nad inną z tych dostępnych u nas.

Mam nadzieję, że informacje, które tu znalazłeś okażą się przydatne, w razie pytań zapraszam na maila w stopce strony i do zobaczenia w następnych postach.